Giao dịch futures crypto cho người mới: tại sao nên giao dịch futures thay vì spot?

Hãy hình dung: bạn tin chắc rằng giá Bitcoin sẽ tăng mạnh trong vài tháng tới. Với giao dịch spot, bạn sẽ trực tiếp mua Bitcoin và nắm giữ cho đến khi giá tăng. Tuy nhiên, nếu bạn có thể sử dụng đòn bẩy để khuếch đại lợi nhuận tiềm năng với chi phí trả trước nhỏ hơn thì sao? Hãy tìm hiểu về futures crypto, một dạng phái sinh vừa được cộng đồng crypto yêu thích, vừa khiến họ e dè. Mặc dù có thể nghe hơi đáng sợ với nhà giao dịch crypto mới, giao dịch futures crypto có thể phù hợp với bạn nếu bạn hiểu rõ cả tiềm năng lợi nhuận lẫn rủi ro đi kèm với loại phái sinh này. Hướng dẫn giao dịch futures crypto này được thiết kế dành cho những người mới tò mò về crypto như bạn, mang đến cái nhìn tổng quan ở mức cơ bản về giao dịch futures crypto, những lợi ích và rủi ro tiềm ẩn, cũng như sự khác biệt so với giao dịch spot.

Futures crypto là gì?

Futures crypto về cơ bản là hợp đồng tài chính giữa hai bên đồng ý mua hoặc bán một lượng tiền mã hóa cụ thể với mức giá định trước vào một ngày trong tương lai. Thay vì giao dịch trực tiếp các tài sản crypto cơ sở, futures crypto là sản phẩm phái sinh có giá phụ thuộc vào tài sản cơ sở.

Nói đơn giản, hãy coi futures là thỏa thuận giữa bạn và bên khác để mua hoặc bán một lượng tiền mã hóa cụ thể với mức giá định trước vào một ngày trong tương lai. Về bản chất, với futures crypto, bạn đang suy đoán về biến động giá tiền mã hóa tại thời điểm cụ thể đó.

Tại sao giao dịch futures crypto lại rất phổ biến?

Sự phổ biến của futures bắt nguồn từ khả năng tận dụng các vị thế, nghĩa là nhà giao dịch crypto có thể giao dịch một lượng lớn tiền mã hóa hiệu quả với ít vốn hơn. Điều này mang lại khả năng gia tăng lợi nhuận, và đó cũng chính là điều bạn thường thấy trên mạng xã hội, khi các nhà giao dịch crypto khoe khoang về khoản lời khổng lồ nhờ sử dụng vị thế có đòn bẩy. Mặc dù điều này không phải lúc nào cũng phản ánh trải nghiệm giao dịch futures crypto điển hình, nhưng đây lại là một yếu tố thu hút lớn giúp lý giải vì sao nhiều nhà giao dịch muốn thử giao dịch futures. Như mọi hình thức giao dịch khác, cần chú ý đến rủi ro cao: sử dụng đòn bẩy trong thị trường luôn mở như crypto đòi hỏi phải theo dõi chặt chẽ để tránh bị thanh lý vị thế.

Futures crypto hoạt động như thế nào?

Futures crypto là một phần của giao dịch phái sinh liên quan đến giao dịch các hợp đồng tài chính được định giá dựa trên tài sản cơ sở. Trong trường hợp hợp futures crypto, tài sản sẽ là tiền mã hóa. Khác với giao dịch spot, nơi bạn trực tiếp mua và nắm giữ tài sản crypto, futures liên quan đến thỏa thuận mua hoặc bán một lượng tiền mã hóa cụ thể với mức giá định trước vào một ngày trong tương lai. Điều này nghĩa là về cơ bản, bạn đang đặt cược vào biến động giá trong tương lai của coin hoặc token mà không thực sự sở hữu chính tài sản cơ sở đó. Hai vị thế chính mà bạn có thể thực hiện trong một hợp đồng futures crypto:

Vị thế mua (dự đoán tăng giá)

Nếu bạn tin rằng giá của tiền mã hóa sẽ tăng vào ngày đáo hạn, bạn sẽ vào vị thế mua futures. Trong trường hợp của Bitcoin, giả định của bạn sẽ là giá Bitcoin sẽ tăng. Bằng cách vào một vị thế mua (dự đoán tăng giá), về cơ bản bạn đang cố gắng chốt giá để mua Bitcoin sau này với chi phí thấp hơn so với mức giá thị trường mà bạn dự đoán tại ngày đáo hạn.

Vị thế bán (dự đoán giảm giá)

Ngược lại, nếu bạn cho rằng giá của tiền mã hóa sẽ giảm xuống trước ngày đáo hạn, bạn có thể vào vị thế futures bán. Trong ví dụ của chúng tôi, điều đó có nghĩa là bạn tin rằng giá Bitcoin sẽ giảm. Bằng cách vào vị thế bán (dự đoán giảm giá), bạn sẽ nhắm đến việc bán Bitcoin sau, với mức giá cao hơn mức bạn cho rằng giá thị trường sẽ ở mức giá vào ngày đáo hạn.

Về cơ bản, futures crypto hoạt động như một công cụ để đầu cơ giá. Bạn không trực tiếp mua hoặc bán tiền mã hóa mà thay vào đó, bạn dự đoán về biến động giá trong tương lai và kiếm lời nếu dự đoán của bạn là chính xác. Tuy nhiên, cần nhớ rằng đầu cơ luôn tiềm ẩn rủi ro. Nếu dự đoán của bạn không đúng, bạn có thể phải chịu tổn thất đáng kể.

Futures vĩnh cửu là gì?

Tương tự như futures kỳ hạn mà chúng tôi đã đề cập trước đó, futures vĩnh cửu (perps) cũng là một loại phái sinh crypto cho phép đầu cơ mà không cần sở hữu bất kỳ tài sản cơ sở nào. Tuy nhiên, điểm giống nhau giữa chúng chỉ dừng lại ở đó. Futures vĩnh cửu khác với futures kỳ hạn ở chỗ chúng không có ngày đáo hạn và có thể được nắm giữ vô thời hạn miễn là tài khoản giao dịch có đủ tiền ký quỹ để ngăn chặn thanh lý bắt buộc.

Một điểm khác biệt đáng chú ý là futures vĩnh cửu chịu sự chi phối của cơ chế lãi suất funding. Không giống như futures kỳ hạn sẽ tuân theo giá spot của tài sản cơ sở khi đến gần ngày đáo hạn, futures vĩnh cửu không có cơ chế này. Để bù đắp cho điều này, futures vĩnh cửu phải chịu phí funding, điều này giúp futures luôn phù hợp với giá spot của tài sản cơ sở. Sau đó, các khoản phí này được trao đổi giữa các bên mua và bán hợp đồng futures vĩnh cửu.

Ví dụ: nếu giá futures vĩnh cửu đang giao dịch thấp hơn so với giá spot thì lãi suất funding sẽ âm. Người nắm giữ vị thế bán phải trả phí cho người nắm giữ vị thế mua. Điều này cuối cùng sẽ khuyến khích các vị thế mua tham gia thị trường, đẩy giá futures vĩnh cửu tiến gần hơn với giá spot. Điều ngược lại sẽ xảy ra với tỷ lệ funding dương nếu giá futures giao dịch cao hơn giá spot.

Bạn có thể tìm hiểu thêm về futures vĩnh cửu với hướng dẫn chuyên sâu của chúng tôi về hợp đồng futures vĩnh cửu.

Kịch bản về cách hoạt động của futures crypto

Bạn vẫn còn nhầm lẫn về cơ chế của các vị thế futures crypto mua và bán? Hãy sử dụng ví dụ để minh họa cách giao dịch futures crypto. Giả sử bạn tin rằng giá Bitcoin sẽ là $60.000 trong 3 tháng. Bạn tham gia hợp đồng futures để mua 1 BTC với giá $60.000. Hợp đồng sẽ hết hạn sau 3 tháng. Dưới đây là 2 kịch bản:

• Kịch bản 1: Bitcoin tăng giá (giá tăng): Hãy hình dung giá Bitcoin tăng lên $80.000 trong 3 tháng. Khi này, bạn sẽ "mua" Bitcoin với giá đã thỏa thuận là $60.000 từ người bán và ngay lập tức bán trên thị trường mở với giá hiện tại là $80.000. Lợi nhuận của bạn là chênh lệch giữa hai mức giá, trong trường hợp này là $20.000.

• Kịch bản 2: Bitcoin giảm giá (giá giảm): Hãy tưởng tượng giá Bitcoin giảm xuống $40.000 trong 3 tháng. Bạn sẽ vẫn phải "mua" Bitcoin ở mức giá đã thỏa thuận là $60.000, ngay cả khi giá thị trường thấp hơn. Sau đó, bạn sẽ bán với giá thị trường hiện tại là $40.000, dẫn đến khoản lỗ là $20.000.

Futures crypto và spot: lựa chọn nào phù hợp với bạn?

Để tóm tắt những khác biệt cụ thể giữa giao dịch futures và spot crypto, dưới đây là một cái nhìn tổng quan ngắn gọn giúp bạn tham khảo.

Quyền sở hữu

Giao dịch futures và spot crypto khác nhau đáng kể về quyền sở hữu. Với giao dịch spot, bạn trực tiếp mua và sở hữu tài sản crypto cơ sở, mang lại cho bạn các quyền như quản trị, biểu quyết hoặc staking. Ngược lại, giao dịch futures liên quan đến hợp đồng mua hoặc bán một tài sản vào một ngày trong tương lai mà không cần sở hữu ngay lập tức. Về cơ bản, bạn đang sử dụng các công cụ phái sinh này để đầu cơ vào biến động giá bằng cách mua hoặc bán các hợp đồng này. Mặc dù giao nhận thực tế các tài sản crypto có thể diễn ra khi đáo hạn, nhưng phổ biến hơn là đóng vị thế trước thời điểm đó để chốt lời hoặc dừng lỗ.

Thanh toán

Giao dịch spot và futures crypto có các cách thức thanh toán khác nhau. Trong giao dịch spot, việc thanh toán diễn ra ngay lập tức. Bạn mua hoặc bán một tài sản, và việc chuyển quyền sở hữu cùng tiền sẽ diễn ra ngay lập tức. Ngược lại, giao dịch futures liên quan đến hợp đồng thanh toán trong tương lai. Bạn thỏa thuận một mức giá và ngày để mua hoặc bán một tài sản cụ thể, nhưng quyền sở hữu và chuyển tiền chỉ diễn ra vào ngày đã định trước trong tương lai (hoặc khi bạn đóng vị thế trước ngày đáo hạn).

Một điểm khác cần lưu ý là futures vĩnh cửu không có ngày đáo hạn cố định. Không giống như hợp đồng futures tiêu chuẩn thanh toán vào một ngày cụ thể, futures vĩnh cửu tự động tái tục. Điều này cho phép các vị thế được mở vô thời hạn mà không gặp rủi ro thanh toán bắt buộc khi đáo hạn.

Đòn bẩy

Futures crypto có thể đặc biệt hấp dẫn vì khái niệm đòn bẩy. Điều này về cơ bản cho phép bạn giao dịch số lượng tiền mã hóa lớn hơn với cùng một số vốn. Nếu nền tảng cung cấp đòn bẩy 5x thì với mỗi $1.000 bạn đặt làm tài sản thế chấp ký quỹ, bạn có thể giao dịch hợp đồng futures Bitcoin trị giá $5.000. Như các nhà giao dịch crypto giàu kinh nghiệm có thể đã biết, đòn bẩy là con dao hai lưỡi vì cả lợi nhuận lẫn thua lỗ đều được khuếch đại. Do tính biến động vốn có của thị trường crypto, có khả năng xảy ra các đợt tăng giá và thanh lý lớn. Điều này càng được khuếch đại khi bạn có thể sử dụng đòn bẩy cao hơn trong giao dịch futures so với giao dịch spot do các yêu cầu ký quỹ khác nhau. Đặc biệt, với OKX, bạn có thể sử dụng đòn bẩy lên đến 125x cho giao dịch futures crypto và đòn bẩy lên đến 10x cho giao dịch spot.

Phòng ngừa rủi ro

Các chiến lược phòng ngừa rủi ro có thể được sử dụng trong cả giao dịch futures và spot crypto dù có những điểm khác biệt chính. Trong giao dịch spot, phòng ngừa rủi ro trước biến động ngắn hạn có thể liên quan đến việc bán một nửa số tiền nắm giữ spot của bạn để lấy stablecoin như USDT hoặc USDC nhằm bù đắp cho giảm giá tiềm ẩn. Ngược lại, phòng ngừa rủi ro với futures có thể liên quan đến việc vào vị thế bán để bù đắp các khoản lỗ tiềm ẩn khi nắm giữ vị thế mua. Về cơ bản, đây là một sự cá cược rằng giá sẽ giảm trong ngắn hạn nhưng tăng trong dài hạn. Chiến lược phòng ngừa rủi ro futures này cuối cùng cho phép quản lý rủi ro tập trung hơn dựa trên dự đoán của bạn và thường được sử dụng bởi các nhà giao dịch crypto có vị thế lớn mà họ không muốn đóng.

Ví dụ về giao dịch futures crypto

Bạn đang cân nhắc tham gia giao dịch futures crypto nhưng biết cách bắt đầu? Trong số nhiều chiến lược giao dịch futures crypto tốt nhất, chênh lệch kỳ hạn futures là một ví dụ phổ biến. Về cơ bản, chiến lược chênh lệch kỳ hạn (calendar spread) liên quan đến việc tham gia hai hợp đồng futures với ngày đáo hạn khác nhau cho cùng một loại tiền mã hóa cơ sở.

Ví dụ về giao dịch futures crypto này sẽ tập trung vào chênh lệch kỳ hạn mua. Chiến lược này bao gồm:

1. Mua hợp đồng futures BTC có thời hạn dài hơn: Bạn tin rằng giá BTC sẽ tăng trong dài hạn. Bằng cách mua một hợp đồng có ngày đáo hạn xa hơn, bạn đang khóa một mức giá cụ thể cho một ngày trong tương lai.

2. Bán hợp đồng futures BTC có thời hạn ngắn hơn: Về cơ bản, bạn đang vay hợp đồng này và đồng ý bán BTC ở một mức giá cụ thể vào ngày đáo hạn sớm hơn. Hợp đồng này thường có giá thấp hơn hợp đồng có thời hạn dài hơn.

Mục đích của giao dịch chênh lệch kỳ hạn mua là có thể tận dụng các sai lệch giá tiềm năng, và bạn đang cược rằng khoảng chênh giữa hai hợp đồng sẽ thu hẹp theo thời gian. Điều này có thể xảy ra nếu giá của tài sản cơ sở tăng nhưng với tốc độ chậm hơn dự kiến ban đầu. Ngay cả khi giá duy trì tương đối ổn định, bạn vẫn có thể hưởng lợi từ sự giảm giá theo thời gian của hợp đồng có ngày đáo hạn ngắn hơn.

Bạn muốn tìm hiểu cách tốt nhất để giao dịch futures crypto? Mặc dù các phương pháp và chiến lược có thể khác nhau, hướng dẫn giao dịch spread futures của chúng tôi đi sâu tìm hiểu chi tiết hơn về một trong những chiến lược giao dịch đó.

Tổng kết và bước tiếp theo

Thế giới crypto cung cấp một loạt các công cụ giao dịch đa dạng. Từ việc hiểu cơ chế đằng sau futures crypto cho đến làm rõ sự khác biệt giữa giao dịch spot và futures, chúng tôi hy vọng hướng dẫn toàn diện về giao dịch futures crypto của chúng tôi sẽ hữu ích cho bạn. Dù giao dịch futures crypto có thể là một công cụ mạnh mẽ mà bất kỳ nhà giao dịch crypto nào cũng có thể trải nghiệm, bạn nên ưu tiên quản lý rủi ro và tìm hiểu để có thể bảo vệ vốn và giảm thiểu rủi ro.

Nếu bạn muốn thử giao dịch futures crypto và đang cân nhắc giao dịch futures, hãy đọc hướng dẫn so sánh về nền tảng hàng đầu để giao dịch futures crypto để có thể đưa ra quyết định phù hợp nhất khi chọn nền tảng. Ngoài ra, hãy đọc bài viết về phí liên quan đến giao dịch futures crypto để có thể lập kế hoạch giao dịch tốt hơn với các khoản phí nói trên. Cuối cùng, nếu bạn quan tâm đến giao dịch futures crypto tự động, hãy đọc hướng dẫn bot giao dịch futures tốt nhất.

Câu hỏi thường gặp về giao dịch futures crypto

Futures crypto là gì?

Futures crypto là hợp đồng tài chính giữa hai bên đồng ý mua hoặc bán một lượng tiền mã hóa cụ thể với mức giá định trước vào một ngày trong tương lai.

So với giao dịch futures, giao dịch spot đơn giản hơn và ít rủi ro hơn giao dịch futures không?

Có, giao dịch spot thường được coi là ít phức tạp hơn và tiềm ẩn rủi ro thấp hơn so với giao dịch futures có đòn bẩy.

Giao dịch futures crypto có lợi gì cho người mới bắt đầu không?

Đối với những người mới hoàn toàn và có xu hướng tránh rủi ro, tốt nhất là nên tích lũy kinh nghiệm và cảm giác tự tin với giao dịch spot trước khi cân nhắc tới futures. Tuy nhiên, đối với người mới bắt đầu đặc biệt quan tâm đến việc tìm hiểu thêm về futures crypto và cách thức hoạt động của hợp đồng, chúng tôi cung cấp tài khoản giao dịch mô phỏng cho phép bạn thực hành giao dịch futures bằng quỹ mô phỏng, giúp bạn nắm bắt cơ chế và rủi ro tiềm ẩn trước khi đầu tư vốn thực.

Giao dịch futures crypto có sinh lời không?

Mặc dù giao dịch futures crypto có thể mang lại lợi nhuận cao, nhưng nó cũng tiềm ẩn rủi ro đáng kể, có thể dẫn đến thua lỗ bất ngờ nếu những rủi ro này không được kiểm soát đúng cách.

Nếu tôi là người mới bắt đầu giao dịch crypto, có nên sử dụng đòn bẩy không?

Đòn bẩy có thể rất rủi ro, đặc biệt là đối với người mới bắt đầu vẫn chưa quen với các đặc điểm của giao dịch futures crypto. Khả năng thua lỗ bị khuếch đại là rất lớn. Bạn nên hoàn toàn tránh sử dụng đòn bẩy cho đến khi hiểu rõ hơn về động lực thị trường, chiến lược quản lý rủi ro và cơ chế của futures.